Van 3 ngã là gì? Được sử dụng để làm gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động của chúng ra sao. Cùng DK Smart tìm hiểu chi tiết về van 3 ngã trong bài viết này nhé

Khái niệm van 3 ngã là gì?

Van 3 ngã hay còn gọi là van bi 3 ngã, van nước 3 ngả hay van nước 3 cửa. Nó là một loại khóa hoạt động bằng phương thức đóng hoặc mở. Cho phép lưu chất đi qua hoặc ngăn chặn lại thông qua 3 cửa gồm: 1 cửa đóng và 2 cửa còn lại mở khiến lưu chất đi qua trái hoặc phải tuỳ theo chiều khoá.

Van là một thiết bị không thể thiếu trong các hệ thống sản xuất của nhà máy nước đóng chai, nước giải khát… Hay các nhà máy chế biến thực phẩm, hệ thống khí nén, hệ thống hơi.

Chất liệu làm van 3 ngả

Tuỳ thuộc vào từng môi trường sử dụng mà van được làm bằng các chất liệu như: Inox, nhựa, thép, gang…

• Van inox: Được làm từ Inox 201, 304, 316 có độ chống rỉ sét và ăn mòn rất cao.

Thường được sử dụng trong các môi trường như: Nước, dầu, khí gas…

• Van 3 ngã PVC: Được làm từ nhựa PVC, CPVC cao cấp có khả năng chống lại sự ăn mòn của lưu chất.

Phù hợp sử dụng tại các môi trường có nhiệt độ không cao như: Lắp đặt trong các hệ thống lọc nước, không khí, hoá chất ăn mòn, axit, bazơ

• Van khí nén được làm bằng gang không bị biến dạng khi gặp nóng. Được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, thích nghi tốt với đa dạng các môi trường; giá thành rẻ.

Thường được sử dụng trong môi trường: Hơi nóng, gas LPG, khí nén…

• Van đồng: Sản phẩm phù hợp với môi trường có nhiệt độ cao, khả năng chống ăn mòn tốt.

Chủ yếu dành cho môi trường như: Khí, khí gas, môi trường có nhiệt độ cao…

Cấu tạo van bi 3 ngã

Van bi 3 ngã được chế tạo kiểu thân liền gồm 3 cửa, núm vặn khoá và 1 bi khoét rỗng. Bi khoét rỗng được đặt tại ngã 3 của khóa có nhiệm vụ đóng mở nhằm kiểm soát dòng chảy. 

Van bi 3 ngã được chia thành 2 dạng là van bi 3 ngã chữ L và van bi 3 ngã chữ T.

Van 3 ngã chữ L

nguyên lý van chữ L 3 ngã

Đây là loại van được thiết kế với viên bi khoét rỗng có hình chữ L đặt ở ngã 3 của van. Loại này chỉ cho phép dòng chảy vào từ 1 cửa và đi ra 1 trong 2 cửa còn lại.

Van 3 ngã chữ T

nguyên lý van chữ T

Loại van này linh hoạt hơn van chữ L, viên bi được khoét hình chữ T đặt bên trong van. Nhờ đó van có khả năng giúp lưu thông dòng chảy linh hoạt. Lưu chất có thể lưu thông trên cả 3 đường tại cùng thời điểm (vào 1 cửa và ra 2 cửa). Hay đóng bớt 1 cửa để lưu chất vào 1 cửa và ra 1 trong 2 cửa còn lại

Các loại van bi 3 ngã thịnh hành

Tuỳ vào từng nhu cầu sử dụng và lắp đặt, trong các điều kiện nhiệt độ và môi trường khác nhau. Mà các nhà sản xuất thiết kế các loại van này có phương thức vận hành khác nhau.

Van gạt ngang

Đây là phương pháp vận hành thủ công và hay gặp nhất trong các hệ thống ở nhiệt độ thường. Phần cần gạt bằng tay được gắn liền với trục van thông qua hệ thống ren. Khi sử dụng chúng ta chỉ cần tác động lực lên tay gạt để xoay đóng, mở trục van. Khi đó trục van sẽ xoay theo hướng, theo góc mà ta đã mở.

Đây là loại van cơ dễ sử dụng và không đòi hỏi điều kiện đặc biệt  gì khi hoạt động.

Ứng dụng van 3 ngã trong lọc nước

van 3 đầu composite

Van 3 ngã gạt ngang là sản phẩm không thể thiếu để vận hành hệ thống lọc nước. Nó được lắp đặt tại cột lọc thô composite để vệ sinh hệ thống lọc nước. Giúp quá trình rửa xuôi, rửa ngược trong cột lọc diễn ra một cách dễ dàng. Nhằm đưa các tạp chất bên trong cột lọc đi ra ngoài một và làm sạch các lớp vật liệu lọc. Đồng thời giúp tái sinh lại khả năng lọc nước của các cột lọc.

Van điều khiển điện

Đây là loại van có tính tự động hoá nhờ vào dòng điện. Van hoạt động dựa vào động cơ dạng mô tơ gắn với trục van. Sử dụng nguồn điện 380V, 220V, 24V, 110V tuỳ vào từng nhu cầu và môi trường sử dụng. 

Bộ truyền động điện được kết nối trực tiếp với trục van và truyền động momen xoắn. Để đồng thời thực hiện việc xoay trục điều khiển đóng mở van. Thiết bị này được tích hợp công tắc giới hạn và chỉ sử dụng điện năng khi đóng mở van. 

Phía trên của bộ điều khiển có hộp chuyển đổi giới hạn hiển thị trạng thái van đang ở vị trí nào. Biết được vị trí đóng hoặc mở, giúp người dùng dễ dàng quan sát. Tiêu chuẩn chống ẩm, chống bám bụi giúp van hoạt động tốt trong môi trường ẩm ướt và bụi bặm.

Các loại van 3 ngã điều khiển bằng điện

Loại van này sử dụng các nguồn điện đầu vào khác nhau và được chia làm 2 loại:

Van điều khiển điện on off: Điều khiển van đóng hoặc mở hoàn toàn, giúp van đóng cửa này và mở cửa kia

Van điều khiển điện tuyến tính: Điều khiển van đóng mở theo các góc khác nhau để điề tiết lưu chất khi đi qua van

Van  điều khiển khí nén

Đây là dòng van điều khiển bằng khí nén và có độ an toàn gần như tuyệt đối. Van hoạt động dựa trên bộ điều khiển khí nén tác động lên trục ván để vận hành. 

Loại van này phù hợp lắp đặt tại tại những không gian có nhiệt độ cao, dễ cháy nổ mà không có nguồn điện sẵn. Hoặc những môi trường độc hại, không gian chật hẹp mà con người khó có thể tiếp cận. 

Trên đây là các thông tin về khái niệm, chất liệu và các loại van 3 ngã hiện hành. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn có khái niệm tổng quát về sản phẩm. Để hiểu và lựa chọn sản phẩm phù hợp khi sử dụng.